Een gelukspoppetje uit het Braziliaanse Gravatá in je portemonnee, je broekzak, aan je sleutelbos of tas behoedt je ervoor dat je teveel geld uitgeeft. Eentje in je auto geeft bescherming onderweg. En een poppetje in de linkerzak van zijn of haar broek of jas zorgt ervoor dat je partner verandert in een gepassioneerd exemplaar…
De gelukspoppetjes zijn er in verschillende varianten: mannetjes, zwangere vrouwtjes, voetballertjes en bruidsparen. Speciaal voor wereldwinkel Delft zijn de poppetjes in Delfts blauw gemaakt!
Gravatá ligt in de provincie Pernambuco Noordoost Brazilië, één van de armste gebieden van het land. In de binnenlanden van dit gebied groeide Nilza Bezerra op in erbarmelijke omstandigheden: in een lemen hutje en zonder naar school te gaan. Zoals zovelen is zij analfabeet gebleven, wat haar er overigens niet van heeft weerhouden initiatieven te ontplooien. Samen met haar zuster startte ze een winkel in zelfgenaaide boekenleggers, sierkussens én gelukspoppetjes. Lokaal gezien was er weinig animo voor deze producten. Totdat Frieda Lommerts van Barbosa do Brasil de poppetjes ontdekte en besloot deze ‘Bonequinhas da Sorte’ te importeren naar Nederland. Nu heeft Nilza 45 vrouwen in dienst en is de afzet alleen al aan de wereldwinkels ca. 80.000 poppetjes per jaar. Ondertussen woont Nilza met haar gezin in een stenen huis en gaan haar kinderen naar school.
10 stappen
De poppetjes worden met de hand gemaakt en genaaid, niets wordt gelijmd. Het productieproces is opgedeeld in 10 afzonderlijke stappen, wat betekent dat iedere vrouw verantwoordelijk is voor één deel van het proces: de beentjes, hoofdjes, het beschilderen van de gezichtjes, het maken van de rokjes, etc. De vrouwen werken thuis en bepalen zelf het productietempo. Per 1000 afgeleverde producten krijgen de vrouwen betaald. Ook niet onbelangrijk: de productie is onbeperkt. Willen de vrouwen veel verdienen, dan produceren ze meer. Hebben de vrouwen minder nodig, dan produceren ze minder. Van het geld dat ze met de poppetjes verdienen, kunnen ze betere huisvesting betalen plus het schoolgeld voor hun kinderen. De prijs die de vrouwen voor de producten ontvangen is een eerlijke prijs die zo berekend is dat de vrouwen goed in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien.
Innovaties
Dat de gelukspoppetjes zo enthousiast worden ontvangen, heeft ook te maken met de innovaties die Nilza weet door te voeren. Tijdens het WK werden er in rap tempo voetbalgelukspoppetjes in Oranje en Braziliaans tenue geproduceerd. De verkoopprijs werd door importeur Barbosa do Brasil extra verhoogd, om zodoende geld in te zamelen voor een goed doel. Met de onverwacht hoge opbrengst in anderhalve maand, werd het mogelijk dat de voetbalschool van Pablo – een project om straatkinderen van de straat te houden – nu beschikt over goed materiaal tot zelfs een heus voetbalveld. En ook goed nieuws: de gelukspoppetjes die nu in ontwikkeling zijn om aan een mobiele telefoon te hangen, worden absoluut een hit. Een Braziliaanse drogisterijketen met 1200 vestigingen zocht een Fair Trade product om te verkopen, hoorde van het succes op de Europese markt en heeft besloten de gelukspoppetjes voor de mobiele telefoon in het assortiment op te nemen. Momenteel worden 12 nieuwe procentengroepen opgeleid om deze poppetjes te maken. Vanzelfsprekend zijn deze poppetjes voor de mobiele telefoon ook al in de Nederlandse wereldwinkels te vinden.
Trots
Barbosa Fair Trade is erg trots hoe Nilza de kans heeft gezien om niet alleen haar levensomstandigheden te verbeteren én aan die van de andere vrouwen uit Gravatá.
De gelukspoppetjes brengen dan ook niet alleen veel geluk aan de consumenten in Nederland maar ook aan de producenten in Brazilië!